Rozwiązanie umowy o pracę jest to zakończenie współpracy, do którego dochodzi na trzy określone sposoby:
– na mocy porozumienia stron
– rozwiązanie bez wypowiedzenia
– za wypowiedzeniem umowy
Rozwiązanie za porozumieniem stron
Jest to najkorzystniejszy sposób ustania dalszego zatrudnienia, ponieważ następuje za wyrażeniem zgody obu stron oraz nie wymaga określania przyczyny dojścia do takiej sytuacji, ani tym bardziej związkowej konsultacji wypowiedzenia. Najczęściej taka propozycja wychodzi od pracownika, lecz pracodawca również może skorzystać z tego przywileju.
W tym przypadku strony dogadują się na temat warunków i przede wszystkim daty zakończenia współpracy. Może to nastąpić natychmiastowo, bez uwzględniania ustalonych wcześniej terminów oraz okresów wypowiedzenia.
Każdy rodzaj umowy o pracę podlega rozwiązaniu za porozumieniem stron, nawet te podlegające ochronie pracowniczej, jak np. zatrudnianie w wieku przedemerytalnym, okres urlopu bezpłatnego bądź wypoczynkowego oraz przebywanie na urlopie macierzyńskim czy zwolnieniu lekarskim.
Rozwiązanie bez wypowiedzenia
Ta jednostronna forma zakończenia współpracy jest najbardziej bolesna i radykalna. Najczęściej wychodzi ona od pracodawcy i jest spowodowana winą pracownika przejawiającą się na następujące sposoby:
– ciężkie naruszenie swoich podstawowych obowiązków pracowniczych (np. spożywanie alkoholu w miejscu pracy, pobicie innego pracownika, nieuzasadnione nieobecności)
– zawiniona utrata uprawnień niezbędnych do wykonywania zawodu (musi zostać potwierdzona przez określoną instytucję, najczęściej jest to sąd)
– udowodnione popełnienie przestępstwa, które uniemożliwia podejmowanie dalszej współpracy (dotyczy wykroczeń w czasie trwania umowy, np. kradzież na szkodę pracodawcy)
Pracodawca nie może rozwiązać umowy bez wypowiedzenia w sytuacjach, za które pracownik nie ponosi odpowiedzialności, np. w przypadku jego nieobecności spowodowanej zajmowaniem się dzieckiem czy niestawienia się ze względu na chorobę i jej szkodliwość.
W nielicznych sytuacjach to pracownik może w ten sposób przerwać współpracę. Dotyczy to przede wszystkim niewywiązywania się pracodawcy ze swoich obowiązków, tj. wypłata wynagrodzenia czy narażenie zatrudnioną osobę na pracę w warunkach szkodliwych jej zdrowiu lub życiu.
Należy zaznaczyć, że pracodawca na rozwiązanie bez wypowiedzenia ma tylko miesiąc od otrzymania informacji o poniesionej przez pracownika winie. Z kolei pracownikowi w przypadku niesłusznego oskarżenia przysługuje prawo sądowego odwołania się od tej decyzji oraz wystosowanie wniosku o przywrócenie go do pracy.
Rozwiązanie z zachowaniem okresu wypowiedzenia
Również jest to jednostronna i możliwa przez obie strony forma rozwiązania umowy o pracę, lecz w tym przypadku obowiązuje czas od chwili wypowiedzenia do całkowitego ustania stosunku pracy, czyli okres wypowiedzenia.
Jego długość zależy od stażu pracy. Jeśli pracownik był zatrudniony przez mniej niż 6 miesięcy, wówczas okres ten wynosi 2 tygodnie. Wydłuża się podwójnie w przypadku przepracowania co najmniej pół roku. Maksymalny czas wypowiedzenia to aż 3 miesiące przy minimum trzech latach zatrudnienia.
Jeżeli umowa jest wypowiadana na czas nieokreślony, pracodawca musi określić i dokładnie uzasadnić powód takiej decyzji.
Umowę o pracę można dodatkowo rozwiązać na skutek upływu czasu bądź z dniem ukończenia pracy, dla wykonania której została zawarta.
Każde rozwiązanie umowy powinno zachować pisemny charakter.
