Każdy pracodawca jest zobowiązany do terminowego wypłacania pensji swym pracownikom. Musi to robić co najmniej raz w ciągu miesiąca i nie później niż po upływie 10 dnia miesiąca kalendarzowego. Czasami jednak szef nie spełnia swojego podstawowego obowiązku. Najczęstszym tłumaczeniem w takiej sytuacji są przejściowe problemy firmy bądź przedsiębiorstwa. Oczywiście najbardziej odbija się na osobie zatrudnionej, która często żyje „od pierwszego do pierwszego” i niewypłacenie wynagrodzenia jest dla niej utratą właściwego bytu. Co należy zrobić w takiej sytuacji?
Sposoby na uzyskanie zaległego wynagrodzenia
Rozmowa z przełożonym
Czasami wystarczy nawiązać zwykły dialog, który wyjaśni przyczyny opóźnienia wypłaty pensji. Należy jednak walczyć o swoje prawa i pamiętać, że jest to niewywiązanie się pracodawcy ze swojego obowiązku. Każdy dzień zwłoki powoduje, iż pracownik poza całym wynagrodzeniem może domagać się również odsetek.
Podczas takiej rozmowy warto też upewnić się, czy pracodawca nadal opłaca składki do ZUS. Może to zrobić zarówno u przełożonego, jak również bezpośrednio w ZUS. Jeśli wysokość składek zostaje zaniżona lub nie zostały one opłacone we wszystkich miesiącach roku, wówczas należy o tym poinformować pracodawcę i domagać się naprawienia tej sytuacji w przeciągu 3 miesięcy. Z kolei przełożonemu przysługuje 60 dni na rozpatrzenie wniosku lub o połowę krótszy czas na poprawienie podanych wcześniej nieprawidłowych danych.
Reklamacja do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych
W przypadku braku odpowiedzi na wniosek, pracownikowi przysługuje możliwość osobistej reklamacji do ZUS-u w dowolnie wybrany przez siebie sposób. Wówczas startuje trwające przez 3 miesiące postępowanie, które wyjaśni podanie nieprawidłowych danych oraz nieopłacanie składek. ZUS zasądza opłacenie odsetek za zwłokę. Ponadto może nałożyć na pracodawcy grzywnę w wysokości wynoszącej nawet 5000 zł. Dalsze konsekwencje to wszczęcie postępowania egzekucyjnego, zakazanie pracodawcy prowadzenia działalności gospodarczej, wpisanie go do Rejestru Dłużników Niewypłacalnych na 10 lat, a nawet przekazanie sprawy prokuraturze. To może doprowadzić pracodawcę nie tylko do obowiązku wypłaty grzywny, ale również do jego aresztowania.
Skarga do Państwowej Inspekcji Pracy
W pozwie złożonym w Państwowej Inspekcji Pracy należy zamieścić dane swoje i pracodawcy, żądanie zaległego wynagrodzenia, uzasadnienie złożenia takiego wniosku oraz potwierdzające to dowody. Istotna jest wysokość kwoty, o jaką walczymy. Jeśli jest ona większa niż 50 tysięcy złotych, wówczas pracownik zobowiązany jest do uregulowania tzw. wpisu stosunkowego, którego wartość to 5 % kwoty ustanowionej w pozwie.
Na wniosek pracodawcy do tej instytucji, PIP ma prawo żądania natychmiastowej zapłaty wszystkich należnych pracownikowi zaległości finansowych, skontrolowania firmy oraz wszczęcia postępowania spowodowanego niewywiązania się z praw pracownika.
Pozew do sądu pracy
Po zapoznaniu się ze sprawą przedstawioną w pozwie, sąd pracy może nakazać natychmiastowy zwrot wynagrodzenia oraz przysługujące pracownikowi odsetki naliczane w okresie zwłoki. Należy jednak sprawdzić czy pozew należy złożyć w sądzie rejonowym (w przypadku walki o kwotę mniejszą niż 75.000 zł) czy w sądzie okręgowym (powyżej 75 tysięcy złotych).
Natychmiastowe rozwiązanie umowy o pracę
Pracownik ma do tego prawo, jeśli zostały naruszone jego podstawowe prawa, właśnie takie jak niewypłacenie wynagrodzenia. Umowę o pracę może rozwiązać bez ponoszenia konsekwencji, w trybie natychmiastowym. W takiej sytuacji pracownik może również ubiegać się o odszkodowanie równe wynagrodzeniu za trwający okres wypowiedzenia.
