Rozwód dla każdego człowieka jest ogromnym przeżyciem. Najczęściej ogromne emocje wygrywają z rozsądnym myśleniem. Jednak w tym czasie konieczne jest zadbanie o interesy swoje oraz dzieci, jeśli je posiadamy. Po rozwodzie pozostaje do ustalenia kwestia podziału majątku, co często jest mocno skomplikowanym procesem. W dniu rozwodu ustaje wspólność majątkowa współmałżonków. Majątek dotychczas zgromadzony w trakcie związku małżeńskiego zostaje podzielona po równo na każdego ze współmałżonków.
Jest to odgórnie przyjęta zasada, od której istnieją jednak obejścia. Istnieją możliwości zmiany tych proporcji poprzez udowodnienia, że udział byłego współmałżonka w trakcie trwania małżeństwa był zdecydowanie mniejszy. Wszystko, co powinieneś wiedzieć przed podziałem majątku, znajdziesz w tym artykule.

Artykuł przygotowany przy współpracy z adwokat Małgorzatą Wielgus z Lublina

Jakie elementy wliczane są do majątku wspólnego

W momencie zawarcia związku małżeńskiego powstaje wspólność ustawowa. Do jej zawarcia nie jest konieczne złożenie jakichkolwiek dokumentów czy pism, dzieje się to na mocy aktualnie panującego prawa. Jedynym przypadkiem, kiedy współmałżonków nie dotyczy ta zasada, jest przypadek, kiedy małżonkowie przed zawarciem związku małżeńskiego podpisali w obecności notariusza umowę, która ustanawia rozdzielność finansową, znaną szerzej jako intercyza.

Do majątku wspólnego zaliczamy wszystkie przedmioty majątkowe nabyte w czasie trwania małżeńskiej wspólności przez jednego z nich lub oboje, które nie są zaliczane do majątku osobistego współmałżonka. Przedmiotami każdy z małżonków może dysponować w ten sam sposób, pod warunkiem, że nie przeszkadza to drugiej osobie w związku z korzystania ich.

Kodeks Rodzinny i opiekuńczy wyróżnia najważniejsze elementy, które wchodzą w skład majątku wspólnego. Czytając art. 31 możemy zauważyć, że do majątku wspólnego w szczególności zalicza się :
• pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków;
• dochody z majątku wspólnego, jak również z osobistego każdego z małżonków;
• kwoty składek zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a subkonto w ramach konta ubezpieczonego ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 963, z późn. zm.).

Co wchodzi w skład majątku osobistego

Majątkiem osobistym określamy ten należącym wyłącznie do jednego ze współmałżonków, który nie wchodzi w skład wspólności majątkowej. W kodeksie nie znajdziemy jego definicji, jednak posiadamy wyliczone elementy, które wchodzą w jego skład.

Przedmioty nabyte przez któregokolwiek ze współmałżonków przed zawarciem związku małżeńskiego są najważniejszym elementem majątku wspólnego. Pozostałymi elementami, o których wspomina ustawodawca, są:
• odszkodowania uzyskane za wyrządzoną szkodę cielesną oraz zadośćuczynienia,
• przedmioty uzyskane tytułem darowizny, legatu, dziedziczenia,
• prawa niezbywalne,
• wierzytelności z tytułu wynagrodzenia za pracę lub z tytułu innej działalności zarobkowej jednego z małżonków,
• nagrody za indywidualne osiągnięcia,
• prawa indywidualne jak np. prawo autorskie i prawa pokrewne.

W jaki sposób można podzielić majątek

Rzadkimi przypadkami są te, w których każda ze stron zgadza się na polubowny podział majątku bez zmiany w udziale włożonych podczas trwania małżeństwa. Jeśli jednak byli małżonkowie decydują się na taki rodzaj podziału, to wystarczy jedynie wspólna wizyta u notariusza. Jest to z całą pewnością najszybszy sposób, jednak w znikomej części przypadków nie występują wątpliwości związane z sprawiedliwym podziałem.

W przypadku rozdziału, gdzie byli partnerzy nie mogą dojść do porozumienia bądź sytuacja jest skomplikowana, spór toczyć będzie się przed sądem. Przygotowanie odpowiednich dokumentów jest skomplikowane, dlatego warto skorzystać z pomocy prawnika ze specjalnością rozwodową lub radcy prawnego, który profesjonalnie wypełni dokumentację i podpowie, na jakie elementy szczególnie zwrócić uwagę.

Czynność związane z podziałem majątku wspólnego zaczynają się od złożenia wniosku do sądu rejonowego, właściwego do miejsca, w którym położony jest majątek. W takim przypadku kluczowe jest zawarcie jak najdokładniej wszystkich jego elementów, oraz przedstawienie dokumentów potwierdzających ich własność. Dołączyć należy również dokumenty potwierdzające, ustanie wspólności majątkowej, dokumenty stwierdzające rozwiązanie małżeństwa będą konieczne, aby rozpocząć proces podziału majątku.

Najczęściej to właśnie nieruchomości stanowią przedmiot największych sporów między byłymi małżonkami. Jeśli mieszkanie czy dom należało do majątku wspólnego, do wniosku konieczne będzie dołączenie dokumentów z ksiąg wieczystych, dotyczących nieruchomości.
W prawie Polskim nie ma określonych ram czasowych, w których możemy wystąpić do sądu o podział majątku, dlatego nie warto się przejmować, że zgromadzenie niezbędnej dokumentacji trwa zbyt długo.

Podział majątku ruchomego

Niemal w każdym przypadku podziału dochodzi do przedmiotów stanowiących element majątku ruchomego. W przypadku sądowych rozwiązań sporów nie są wymagane dokumenty poświadczające ich zakup oraz naszą przynależność do majątku.
Adwokaci uczulają klientów na tym punkcie, bo sądy w przypadku takich przedmiotów opierają się najczęściej na zeznaniach świadków. Warto więc jeszcze przed rozprawą, poprosić bliskich, znajomych czy sąsiadów, którzy mogą poświadczyć składane przez zeznania. Warto zatrzymać się przy majątku ruchomym i dokładnie omówić z adwokatem przedmioty, na których nam zależy. Często małżonkowie utrudniają sobie odzyskiwanie nie tylko cennych elementów majątku ruchomego, ale również przedmiotów, do których były współmałżonek posiada emocjonalne przywiązanie.

Czy majątek wspólny zawsze podzielony jest równo?

Dorobek wchodzący w skład majątku wspólnego nie musi być podzielony na pół. Jeśli jedno z byłych współmałżonków, czuje, że podział majątku na dwie równe części jest dla niej krzywdzący, może złożyć wniosek o różne udziały wniesione we wspólny majątek, przez każdego z partnerów w trakcie trwania związku małżeńskiego. Sąd jedynie w wyjątkowych przypadkach decyduje się odejść od zasady równego rozdziału. Wnioskodawca o taki podział musi udowodnić, że druga strona w sposób rażący zaniedbywała obowiązki wobec rodziny, czy wychowywanie dzieci. W takim przypadku ciężar spoczywał niemal całkowicie na jednej ze stron, w związku z tym dorobek może być podzielony w inny sposób.
Kolejnym powodem, dla którego sąd przychyla się do tego typu wniosków, jest długotrwała separacja małżonków przed rozwodem. Również osoby, które trwonią kapitał na używki, hazard czy poprzez lekkomyślne inwestycje finansowe, mogą nie otrzymać równej części.

Co jeszcze wpływa na udział w majątku wspólnym?

Sąd oceniając każde z małżonków oraz ich wkład w majątek wspólny, bierze pod uwagę kilka innych kwestii. Wkład pracy, który został włożony w wychowywanie dzieci oraz opieką i pracę nad wspólnym gospodarstwem domowym z całą pewnością zawsze musi być uwzględnione przez sąd. Warto udowodnić również że były współmałżonek uchylał się od tych obowiązków. Kluczowe będą zeznania świadków, szczególnie członków rodziny, przyjaciół czy sąsiadów, którzy potwierdzą wersje jednej ze stron.

Podsumowanie

Zadbanie o podział majątku po rozwodzie jest sprawą ogromnie ważną, w której nie zawsze panuje zasada, że wszystko dzielimy po połowie. W przypadkach szczególnych dorobek może być podzielony w innych proporcjach, a w wyjątkowych przypadkach jeden z byłych małżonków może być go całkowicie pozbawiony. Jeśli nie podpisaliście przed zawarciem małżeństwa intercyzy, to wszystko, co stanowi przedmioty finansowe, które zostały nabyte, stanowią wspólny dorobek, który musimy podzielić po rozwiązaniu związku przez sąd.. Wyjątkiem jest określony w kodeksie majątek osobisty współmałżonka. Aby dobrze przygotować się do sprawy podziału majątku, warto skonsultować się z adwokatem rozwodowym, który pomoże w uzupełnieniu wniosków, oraz zadba o nasze interesy podczas rozprawy.