Sytuacja, w której konieczna będzie pomoc prawna nie jest trudną do wyobrażenia sobie. Staje się jednak problematyczna, gdy ze względu na nasz status finansowy lub inne czynniki nie możemy sobie pozwolić na wynajęcie kogoś, kto będzie prowadził naszą sprawę i reprezentował nas. To jednak nie powód do załamywania rąk, ponieważ w wielu przypadkach przypada nam możliwość uzyskania z urzędu darmowej pomocy, która zawsze przynosi jakąś ulgę i zwiększa nasze szanse na pozytywne rozwiązanie sprawy.
W przypadku potrzeby zapewnienia wsparcia obrońcy musimy wypełnić wydawane w sądzie dokumenty, w których zawrzemy informacje o naszej sytuacji życiowej – a więc stanie finansów czy stosunkach rodzinnych. To upoważni nas do skorzystania z usług przyznawanego z urzędu adwokata. Trudniej o to osobie fizycznej – musi ona udowodnić realne zagrożenie uszczerbku siebie i rodziny. Osoba prawna wykazuje jedynie brak pieniędzy umożliwiających jej pokrycie kwestii wynagrodzenia prawnika.
Nasz wniosek powinien więc zawierać oświadczenie o naszej życiowej sytuacji, a także wiadomości o dochodach i sposobie zarabiania na życie. Należy podkreślić żądanie przyznania obrońcy z urzędu i oświadczenie o konieczności przyznania nam radcy prawnego, co uzasadniamy sytuacją związaną z dysponowanymi przez nas pieniędzmi. Można także wypełnić wniosek umożliwiający zwolnienie z opłat sądowych. W sprawie karnej wystarczy napisać wniosek o przyznanie wsparcia obrońcy z urzędu.
Należy pamiętać także o obronie obligatoryjnej, która dostępna będzie bez żadnych wniosków. Możliwa ona jest jednak jedynie dla osób głuchych, niemych, niewidomych, niepełnoletnich lub prawdopodobnie niepoczytalnych. Inna możliwość to sytuacja, gdy sąd uzna obecność adwokata za niezbędną z przyczyn utrudniających właściwą obronę. Ostatni wariant to zarzucenie oskarżonemu przestępstwa w przypadku postępowania przed Sądem Okręgowym I instancji. Jak widać krąg obywateli, którzy mają taką możliwość można określić jako ściśle limitowany.