Kiedy można cofnąć darowiznę?

Czasem w życiu dochodzi do sytuacji, w których żałujemy tego, że coś komuś podarowaliśmy. Takie przesunięcie majtkowe, czyli wykonana darowizna, jest jednak możliwa do odwrócenia. To przydatne narzędzie, do którego możemy się odwołać wtedy, gdy nasz problem spełnia jeden z kilku przedstawionych w dalszej części tekstu warunków uprawniających nas do zażądania rzeczy czy sumy pieniężnej. Należy pamiętać o tym, że dla ważności umowy w tym wypadku nie jest ważna forma jej zawarcia.

Przywrócenia nam naszej byłej własności można domagać się w przypadku rażącej niewdzięczności, terminu będącego w naukach prawnych klauzulą generalną. Zachowanie takie musi być czymś nadzwyczajnym w skali potraktowania nas przez obdarowaną osobę, a zalicza się do niego szereg czynności. Jeżeli niewdzięczny nowy posiadacz je spełnia, to zyskujemy mocną podstawę ku temu, by rozpocząć działania mające na celu odzyskanie przekazanych dóbr.

Dla przykładu w przypadku osób, które się nami opiekują w zamian za przepisanie na nie mieszkania takim zachowaniem będzie przemoc w stosunku do nas. Chodzi tu zarówno o przemoc fizyczną, ale także o psychiczną, a więc dokuczliwe komentarze, dręczenie czy próby zastraszania, a także inne formy znęcania się. Pod rażącą niewdzięczność podciąga się także oczywiste zaniedbania, które wiązać się mogą ze słabym stanem zdrowia darczyńcy.

Do kategorii tej zaliczyć należy również niewypełnianie obowiązków alimentacyjnych oraz brak udzielania pomocy mimo możliwości, które umożliwiają przedsięwzięcie tego typu działań. Także poważne oszustwo czy kradzież dają nam uprawnienia do odebrania przyznanej komuś – jak widać niestety błędnie – darowizny. Wspomnieć należy także o pomówieniu rozumianym przykładowo jako złożenie powiadomienia o fałszywym przestępstwie czy publiczna obmowa.

Jeżeli któryś z powyższych punktów został spełniony, to powinniśmy wypełnić pismo o odwołanie darowizny. Składa się na nie oświadczenie o jej odwołaniu oraz przyczyny zaistniałego stanu rzeczy, a więc wspomniana przemoc, brak opieki i inne działania tego rodzaju. Dodatkowo można umieścić żądanie zwrotu rzeczy. Należy pamiętać, że taki dokument nie powoduje skutku rzeczowego, ale zobowiązuje obdarowanego do złożenia pisma o zwrocie dóbr, którymi został obdarowany.

Może oczywiście dojść do sytuacji, gdy obdarowany zignoruje nasze roszczenia. Wtedy wytoczyć należy powództwo o stwierdzenie obowiązku złożenia przez obdarowanego oświadczenia woli o przeniesieniu darowizny na darczyńcę. Co ważne, w przypadku wydania naszych dawnych własności osobie trzeciej do niej również możemy kierować nasze roszczenie. Termin naszego działania to rok od dowiedzenia się o rażącej niewdzięczności. W przypadku braku darowizny obdarowany zmuszony będzie przekazać nam jej równowartość lub pieniądze uzyskane z jej sprzedaży, dzięki czemu otrzymamy choć częściową rekompensatę za poniesione straty, które bez wątpienia będą dla nas ze względu na osobisty charakter sprawy dotkliwe.