W polskim systemie prawnym mamy do czynienia z dwiema możliwymi formami dziedziczenia. Zgodnie z art. 926 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2017 r. poz. 459, z późn. zm., dalej: “k.c.”) – “powołanie do spadku wynika z ustawy albo z testamentu”. To od spadkodawcy zależy w jaki sposób majątek ma zostać rozporządzony po jego śmierci. Jeżeli chce, aby spadek trafił w ręce osoby spoza kręgu spadkobierców ustawowych, powinien sporządzić testament.
Kto może sporządzić testament?
Zgodnie z art. 944 k.c. testament może sporządzić tylko osoba, posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych, a zatem ktoś, kto jest pełnoletni i nie jest częściowo lub całkowicie ubezwłasnowolniony. Ważne jest też to, że testament można sporządzić wyłącznie osobiście. Żadnego rodzaju pełnomocnictwa czy przedstawicielstwo nie wchodzi w grę. Spisując swoją ostatnią wolę, musimy być także w pełni świadomi i nie działać pod wpływem błędu czy groźby. Wtedy spisany przez nas dokument będzie ważny.
Jakie są rodzaje testamentów?
Na podstawie artykułu Kancelarii Interlegis, do którego link znajdziecie tutaj: prawo spadkowe Wrocław wyróżniliśmy dwie podstawowe grupy testamentów – zwykłe oraz szczególne. W ramach kategorii testamentów zwykłych znajduje się testament:
- holograficzny
- notarialny
- allograficzny.
Najczęściej wykorzystywanym i jednocześnie najprostszym jest ten pierwszy. Stworzenie testamentu polega bowiem na tym, że spadkodawca spisuje pismem ręcznym swoją wolę na kartce papieru. Taki dokument podpisuje i opatruje datą. Z kolei testament notarialny, jak sama nazwa wskazuje, może być sporządzony przez notariusza w formie aktu notarialnego. Trzecią możliwością jest testament allograficzny, który można sporządzić przed burmistrzem (wójtem, prezydentem miasta), starostą, marszałkiem województwa, sekretarzem powiatu albo gminy lub kierownikiem urzędu stanu cywilnego, przy jednoczesnej obecności dwóch świadków. Takim świadkiem może być co do zasady jakakolwiek pełnoletnia osoba – na przykład siostra, kolega z pracy, sąsiadka.
Drugą grupę stanowią testamenty szczególne, które można sporządzić tylko w ściśle określonych przypadkach, jeżeli nie jest możliwe sporządzenie testamentu zwykłego. Testamentami szczególnymi są:
- testament ustny,
- testament podróżny,
- testamenty wojskowe.
Korzysta się z tych form przede wszystkim wtedy, gdy istnieje obawa rychłej śmierci sporządzającego testament.
Testament jest bardzo wygodną formą dysponowania majątkiem na wypadek śmierci. Dzięki niemu możemy obdarować konkretne osoby, określonymi składnikami naszego majątku. Na przykład jedna osoba może otrzymać nieruchomość w Poznaniu, druga nieruchomość nad morzem, a trzecia cenną kolekcję obrazów. Przy czym te osoby wcale nie muszą być spokrewnione ze spadkodawcą. Należy również pamiętać, że testament można w każdej chwili zmienić i odwołać.
