W ostatnim czasie liczba rozwodów w Polsce stale rośnie. W 2010 roku rozpadło się 27% nowo zawartych małżeństw. W 2017 roku odsetek ten wyniósł już 37%. Pomimo tego, że jest to tylko statystyka, za każdą z tych liczb kryją się prawdziwe ludzkie historie, które najczęściej nie należą do tych najłatwiejszych. W przypadkach, gdy małżeństwa nie da się już uratować w żaden sposób, rozwód pozostaje jedynym rozwiązaniem, dlatego też warto zapoznać się z podstawowymi informacjami dotyczącymi tej procedury.
Przesłanki rozwodu – trwały rozkład pożycia małżeńskiego
Jak wspomina adwokat Krzysztof Śpiewak ze Złotowa: Udzielenie przez Sąd rozwodu możliwe jest jedynie w sytuacji, gdy między małżonkami doszło do zupełnego i trwałego rozkładu pożycia małżeńskiego. Przez zupełny rozkład pożycia rozumie się ustanie więzi duchowych, fizycznych i gospodarczych.
Pierwszą z przesłanek jest przesłanka duchowa. Aby stwierdzić jej zaistnienie należy ustalić, czy doszło do wygaśnięcia małżeńskich więzi polegających na wzajemnym uczuciu miłości, szacunku czy akceptacji. Najczęściej wskazuje na to wrogi stosunek występujący między małżonkami.
Ustanie więzi fizycznej polega na zaprzestaniu obcowania cielesnego między małżonkami. W każdym przypadku jest to kwestia indywidualna, nie istnieje żaden stały okres, po którym można mówić o ustaniu więzi fizycznej.
Przez ustanie więzi materialnych należy rozumieć zaprzestanie prowadzenia wspólnego gospodarstwa domowego, przy czym należy zaznaczyć, że fakt zamieszkiwania przez małżonków pod jednym dachem nie musi oznaczać, że więź materialna została zachowana.
O trwałym rozkładzie pożycia należy mówić wtedy, gdy wszelkie okoliczności sprawy wskazują, że nie istnieje możliwość na powrót do wspólnego pożycia małżonków. Niezbędnym jest tu stwierdzenie, że od ustania wspólnego pożycia upłynął odpowiednio długi okres. W tym przypadku również nie istnieje jakiś obiektywnie wskazany termin, po którym należy stwierdzić, że rozkład pożycia ma charakter trwały. W każdym przypadku jest to kwestia indywidualna.
Pozew o rozwód
Pozew o rozwód składa się do Sądu Okręgowego, na obszarze którego oboje małżonkowie mieli miejsce zamieszkania, jeśli choć jeden z nich nadal tam zamieszkuje. Jeżeli jednak małżonkowie nie mieli wspólnego miejsca zamieszkania lub żadne z nich już nie mieszka w takim miejscu, wówczas pozew wnosi się do sądu właściwego dla miejsca zamieszkania pozwanego. Gdyby i tak nie dało się określić sądu właściwego, pozew wnosi się do sądu miejsca zamieszkania powoda.
Orzeczenie o winie
Pozew o rozwód może przybrać dwie formy. W pierwszej z nich pozew nie zawiera wniosku o orzeczeniu o winie. Można powiedzieć, że w tym przypadku do rozwodu dojdzie ,,za porozumieniem stron”. Nawet jednak gdy obie strony zainteresowane są w miarę szybkim zakończeniem postępowania, a jednocześnie w grę wchodzi kwestia opieki nad dziećmi i obowiązku alimentacyjnego sprawa z pozoru prosta, może skomplikować się do tego stopnia, że postępowania bez pomocy profesjonalnego i bezstronnego pełnomocnika toczyć się będzie bardzo długi dobrze jest ustalić, jeszcze przed złożeniem pozwu, kwestie dotyczące podziału majątku, warunki opieki nad dziećmi, czy obowiązki alimentacyjne. W pozwie należy dodatkowo wskazać na zupełne i trwałe ustanie pożycia małżeńskiego wraz z odpowiednim uzasadnieniem.
W przypadku złożenia pozwu wraz z wnioskiem o orzeczeniu o winie za rozkład pożycia należy podać powód takiej decyzji wraz z uzasadnieniem. Wszystkie kwestie powyższe zostaną rozstrzygnięte przez Sąd. W związku z powyższym w pozwie należy oznaczyć wszystkie żądania strony, m.in., orzeczenia o władzy rodzicielskiej (w przypadku posiadania wspólnych dzieci), orzeczenia o alimentach, zarówno na dzieci jak i na współmałżonka, czy o orzeczenie o eksmisji małżonka. W tym wypadku możliwe jest, że proces potrwa dłużej.
Dodatkowo do pozwu należy dołączyć również aktualny odpis aktu małżeństwa, aktualne odpisy aktów urodzenia małoletnich dzieci, a także dowód dokonania opłaty od pozwu w kwocie 600 zł.
Alimenty, opieka nad dziećmi oraz podział majątku
W przypadku konfliktu rodziców, zanim Sąd orzeknie o tym komu powierzy wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnim dzieckiem, czyli o tym u kogo dziecko będzie mieszkać, Sąd zasięgnie opinii biegłych psychologów. W zdecydowanej większości przypadków władza rodzicielska w stosunku do małoletnich dzieci zostaje przydzielona matce. Nie jest jednak wykluczone, że w konkretnym przypadku, dla dobra dziecka zasadne będzie powierzenie wykonywania władzy rodzicielskiej na rzecz ojca. Coraz częściej Sądy prezentują bardziej liberalne podejście do tej kwestii. Jednakże, pomimo stopniowej zmiany nastawienia Sądów (i społeczeństwa) do kwestii powierzenia opieki nad dzieckiem wyłącznie ojcu, aby proces taki miał szanse powodzenia konieczne jest wcześniejsze, bardzo skrupulatne przygotowanie strategii procesowej.
Sąd zasądza alimenty na dziecko od strony, która nie będzie się opiekować nad małoletnimi. Nie ma dolnej i górnej granicy alimentów. Ich wysokość zależy od możliwości zarobkowych zobowiązanego do ich płacenia oraz potrzeb uprawnionego dziecka.
Jeżeli przed ślubem nie została zawarta małżeńska umowa majątkowe, co do zasady majątek należy się każdemu z małżonków po połowie. Zgodnie z przepisem art. 58 KRO Na wniosek jednego z małżonków sąd może w wyroku orzekającym rozwód dokonać podziału majątku wspólnego, jeżeli przeprowadzenie tego podziału nie spowoduje nadmiernej zwłoki w postępowaniu. Sąd orzekający rozwód nie dokona jednak podziału majątku w sytuacji gdyby nadmiernie wydłużyło to postępowanie. Zwykle jest tak, że potrzebny jest zgodny projekt sposobu podziału. W przeciwnym wypadku podział majątku wspólnego dokonany musi zostać w oddzielnym postępowaniu przed sądem rejonowym.
