Czas trwania praw autorskich może okazać się dla nas ciekawą kwestią. Interesujące staje się to zwłaszcza w wypadkach, gdy któryś z naszych przodków był twórcą – na przykład pisarzem. Z pewnością warto zasięgnąć informacji na ten temat, bo może okazać się to dla nas przydatnym zagadnieniem – wiąże się w końcu z okresem ewentualnych profitów, a także uwolnieniem dla całego świata twórczości dziadka czy matki. Na obowiązuje ustawa powołana do życia w 1994 roku.
W Polsce istnieje podział na prawa autorskie osobiste oraz prawa autorskie majątkowe. Te drugie można sprzedać, a ich ważność będzie ograniczona w czasie – obowiązują przez okres życia twórcy konkretnego dzieła, a po jego śmierci wygasają wtedy, gdy upłynie od niej siedemdziesiąt lat. Po tym czasie trafiają one do sfery znanej jako domena publiczna. To oznacza, że każdy zyskuje do nich swobodny dostęp, co z pewnością ucieszy niektórych z nas, bo oznacza poszerzony dostęp do danego przejawu kultury. Podobnie ma się sprawa z tymi książkami czy innymi wytworami artystów, które współtworzono. Tutaj jedyna różnica będzie taka, że okres siedemdziesięciu lat nalicza się od chwili śmierci ostatniego z żyjących ojców danej pozycji.
Taki sam czas obowiązuje nas w przypadku chęci przetworzenia czyjegoś dzieła – jeżeli mamy ochotę napisać przykładowo satyryczną wersję powieści przejmując do naszej pisaniny całe fragmenty tekstu, to również należy odczekać siedemdziesiąt lat od momentu odejścia z tego świata twórcy oryginału. Nasza przeróbka jednak będzie chroniona w ten sam sposób – od momentu zgonu należy odczekać kolejne siedem dekad, aby móc modyfikować naszą zabawę z tekstem czy obrazem.
Autorskie prawa osobiste z kolei są czymś, co pozostaje niewzruszalne. Nie da się ich pozbyć i przenieść, a także czas ich trwania nie zostaje w żaden sposób ograniczony. Trwać będą przez nie tylko cały czas życia artysty, któremu zawdzięczamy dzieło, ale także odwoływać się do niego będą mogli jego krewni we właściwie nieograniczonym zakresie.
Wnioski nasuwają się same – prawo autorskie majątkowe po pewnym czasie wygasa niezależnie od naszej woli, co przekłada się na dostępność pozycji. Trzeba jednak pamiętać, że można zastrzegać jako znaki towarowe poszczególne elementy w postaci tytułu czy postaci – nic nie stoi na przeszkodzie, by wpierw napisać popularną powieść z charyzmatycznym bohaterem, a później zabezpieczyć tak jej tytuł, fabułę czy postać, aby nasze prawnuki z powodzeniem mogły czerpać zyski za udostępnienie filmowcom możliwości nakręcenia cyklu na podstawie naszej pracy.
Jak widać przepisy mówiące na ten temat nie należą do skrajnie skomplikowanych i możemy z łatwością je zrozumieć oraz poprawnie zastosować. Wystarczy zwrócić uwagę na rozróżnienie na prawo autorskie majątkowe i prawo autorskie osobiste, a także o czasie, jaki musi minąć, by te pierwsze wygasły. Mając tego świadomość być lepiej będziemy mogli posługiwać się tym, co pozostało nam po szczególnie kreatywnym i uzdolnionym poprzedniku.
