Urlop macierzyński jest to pełnopłatna przerwa w pracy przyznawana kobietom, które w okresie zatrudnienia urodziły dziecko. Jest on liczony od momentu porodu. Czas ten umożliwia mamie odzyskanie formy i dojście do zdrowia oraz zajęcie się nowonarodzoną pociechą.
Komu przysługuje urlop macierzyński?
Urlop macierzyński przyznawany jest kobietom zatrudnionym w oparciu o umowę o pracę. Nie dotyczy osób pracujących na umowę o dzieło oraz bezrobotnych.
W przypadku pracownic zatrudnionych na umowę zlecenie oraz osób prowadzących własną działalność, taki urlop jest możliwy, jeśli opłacane są składki na ubezpieczenie chorobowe.
Należy zaznaczyć, że zabronione jest przez pracodawcę zwolnienie dyscyplinarne oraz rozwiązanie umowy z pracownicą przebywającą na urlopie macierzyńskim. W tym okresie składki emerytalne są opłacane z budżetu państwa.
Ile trwa urlop macierzyński?
Długość trwania tego urlopu jest zależna od liczby nowonarodzonych dzieci.
Na mocy regulacji prawnych wprowadzonych w bieżącym roku, w przypadku urodzenia jednego dziecka, urlop macierzyński trwa 20 tygodni. Narodziny dwójki dzieci oznaczają 31-tygodniowy okres zwolnienia od obowiązków pracowniczych. Każde kolejne nowonarodzone dziecko wydłuża urlop o 2 tygodnie, czyli np. w przypadku urodzenia czworaczków możemy liczyć na 35 tygodni urlopu macierzyńskiego.
Warto wspomnieć o tym, iż niewykorzystana przez matkę część urlopu macierzyńskiego może zostać przejęta przez ojca dziecka zatrudnionego w oparciu o umowę o pracę, przy czym 14-tygodniowy okres trwania urlopu musi zostać wykorzystany przez rodzicielkę. Takie same zasady obowiązują w sytuacji przebywania matki w szpitalu, gdzie ojciec może skorzystać z urlopu, którego długość odpowiada czasowi wymaganej opieki zdrowotnej względem matki bądź też jej śmierci. Wówczas ojcu przyznawana jest niewykorzystana część urlopu.
Istnieje możliwość wykorzystania tzw. dodatkowego urlopu macierzyńskiego, który trwa do 6 tygodni (jedno dziecko) lub 8 tygodni (dwoje lub więcej dzieci). Musi to jednak zostać poprzedzone złożeniem odpowiedniego wniosku nie później niż 14 dni przed jego rozpoczęciem.
Odrębną kwestią jest aż 26-tygodniowy urlop rodzicielski, z którego mogą korzystać oboje rodzice. Jeśli pracodawca z góry poinformuje swojego przełożonego o przyznanie mu urlopu rodzicielskiego, w tym okresie otrzyma aż 80 % swojej pensji. W przeciwnym razie kwota ta spada do 60 % podstawy wynagrodzenia.
Przy wykorzystaniu wszystkich obecnie możliwych urlopów, łączny czas całkowitej opieki nad dzieckiem wynosi aż 52 tygodnie, czyli cały rok.
Urlop w przypadku adopcji
O urlopie macierzyńskim najczęściej mówi się w przypadku nowonarodzonych dzieci, lecz obowiązuje on także w kwestiach adopcyjnych. W takich sytuacjach mamy do czynienia z identycznymi okresami trwania urlopów, jak przy narodzinach (20 tygodni przy adopcji jednego dziecka, 31 tygodni przy przyjęciu dwójki dzieci itd.). Również tutaj można ubiegać się o dodatkowy urlop przyznawany na półtora lub 2 miesiące, a także o urlop wychowawczy, jeśli dziecko nie ukończyło 4 lat bądź 18 lat w przypadku adopcji nad niepełnosprawnym. Maksymalny wymiar urlopu to aż 3 lata, które można wykorzystać najwyżej w czterech częściach.
Urlop ten przysługuje rodzicom zastępczym, którzy wzięli pod opiekę dziecko mające maksymalnie siedem lat. W przypadku odroczenia obowiązku szkolnego u małoletniego, o przyznanie urlopu można starać się do momentu przekroczenia dziesiątego roku życia przez dziecko.
