Odwołanie darowizny przez darczyńcę

Darowizna zobowiązuje darczyńcę do bezpłatnego przysporzenia swojego majątku na rzecz obdarowanego. Odwołanie darowizny zarówno już wykonanej jak i niewykonanej może dojść w przypadku gdy obdarowany dopuści się względem darczyńcy rażącej niewdzięczności.

Zgodnie z art. 898. § 1 kodeksu cywilnego darczyńca może odwołać darowiznę nawet już wykonaną, jeżeli obdarowany dopuścił się względem niego rażącej niewdzięczności. Zwrot przedmiotu odwołanej darowizny powinien nastąpić stosownie do przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu. Od chwili zdarzenia uzasadniającego odwołanie obdarowany ponosi odpowiedzialność na równi z bezpodstawnie wzbogaconym, który powinien się liczyć z obowiązkiem zwrotu.

Prawo darczyńcy do odwołania darowizny wygasa po roku od dowiedzenia się przez niego o fakcie rażącej niewdzięczności ze strony obdarowanego. Odwołanie darowizny nie jest możliwe po śmierci obdarowanego. Jeżeli po wykonaniu darowizny darczyńca popadnie w niedostatek, obdarowany ma obowiązek, w granicach istniejącego jeszcze wzbogacenia, dostarczać darczyńcy środków, których mu brak do utrzymania odpowiadającego jego usprawiedliwionym potrzebom albo do wypełnienia ciążących na nim ustawowych obowiązków alimentacyjnych.

Obdarowany może jednak zwolnić się od tego obowiązku zwracając darczyńcy wartość wzbogacenia. W przypadkach gdy darowizna nie została jeszcze wykonana darczyńca według przepisów art. 896 ma prawo odwołać darowiznę, jeżeli po zawarciu umowy jego stan majątkowy uległ takiej zmianie, że wykonanie darowizny nie może nastąpić bez uszczerbku dla jego własnego utrzymania odpowiednio do jego usprawiedliwionych potrzeb albo bez uszczerbku dla ciążących na nim ustawowych obowiązków alimentacyjnych.

Do odwołania darowizny wystarczy złożenie stosownego oświadczenia obdarowanemu na piśmie. Nie trzeba więc występować na drogę postępowania sądowego. W praktyce niestety wiele spraw trafia do sądu a to z uwagi na fakt nieuzasadnionego odwołania lub przypadku w którym obdarowany odmawia zwrotu przedmiotowej darowizny.